Potrawy na upały

Na lato czekamy przez cały rok. Słońce, wakacje i gorące dni. Lecz gdy upały dadzą nam się we znaki pragniemy, by się jak najszybciej się skończyły. Czujemy się zmęczeni, marzymy o cieniu i chłodnej wodzie, nie mamy apetytu i unikamy jedzenia. Tymczasem odpowiednie dania i napoje, a także zioła czy przyprawy, pomogą nam w walce z wysoką temperaturą, a także ochłodzą i odświeżą zmęczony upałem organizm.

Podczas upałów czujemy się wycieńczeni, zmęczeni i ospali. Szukamy rozmaitych sposobów na walkę z tropikalnymi temperaturami. Kuchnie państw, w których temperatury przez większą część roku panują wysokie temperatury, wypracowały kilka patentów na to, co jeść, by upał nie był aż tak straszny. Również w kuchniach państw leżących w klimacie umiarkowanym znajdziemy potrawy, które nas orzeźwią i dodadzą energii.

Do takich odświeżających, a zarazem sycących potraw należą chłodniki. Niemal każdy kraj na świecie ma taki przepis w swojej kuchni. Jedne bazują tylko na warzywach, inne na nabiale i warzywach, są i takie z dodatkiem mięsa. W Polsce latem obowiązkowy jest pyszny chłodnik litewski przyrządzany z botwinki, maślanki lub kefiru, z dodatkiem rzodkiewki czy ogórka. Bułgaria ma swój tarator oparty na maślance, ogórkach, czosnku i koperku. Hiszpania specjalizuje się w gazpacho z papryki, pomidorów i ogórków, natomiast na południu Hiszpanii, w Andaluzji, chętnie jada się ajoblanco – zimną zupę z czosnku, chleba i migdałów, czasami serwowaną z dodatkiem melona lub winogron. We Francji, a właściwie już na całym świecie, znana jest zupa vichyssoise, której pochodzenie przypisywane jest raz Amerykanom, raz Francuzom. Ta kremowa, podawana na zimno zupa bazuje na porach, ziemniakach i śmietance. W Rosji i na Ukrainie podaje się okroszkę, zupę z musztardy, żółtek, ogórków, cebulki, kwasu chlebowego z dodatkiem chudego gotowanego mięsa.

Zobacz sprawdzone przepisy na CHŁODNIKI w Kuchni+!

Poza tymi odświeżającymi zimnymi zupami, które z powodzeniem możemy przyrządzać również z dostępnych w Polsce produktów sezonowych, przyrządzajmy sobie często sałatki warzywne lub owocowe - te z pewnością dostarczą nam płynów, witamin i składników mineralnych. W kuchni bałkańskiej wiele dań lub dodatków do dań, serwowanych jest z białym serem np. bryndzą lub sirene, np. faszerowana papryka, czy słynna sałatka szopska. W kuchniach krajów, w których przeważają upalne temperatury, dla ochłody serwuje się sosy i napoje na bazie jogurtu lub maślanki, które doskonale wychładzają organizm - np. grecki sos tzatziki, ajran – napój znany w kuchni bałkańskiej i arabskiej, czy pyszne indyjskie lassi w wersji wytrawnej z kminem lub w wersji słodkiej z cukrem i owocami np. z mango. Doskonale gasi pragnienie, dodaje energii, a także łagodzi pikantny smak potraw.

W Kuchni+ mamy kilkaset przepisów na pyszne SAŁATKI. Każdy znajdzie coś dla siebie!

Niektóre diety, jak chociażby wywodząca się z tradycji i medycyny chińskiej Kuchnia Pięciu Przemian, podpowiadają, jak radzić sobie poprzez prawidłową dietę m.in. z nadmiernym odczuwaniem gorąca. Gotowanie i kultura spożywania posiłków według Kuchni Pięciu Przemian ma swoje korzenie w jednym z najważniejszych nurtów filozoficzno-religijnych Chin, a mianowicie w taoizmie. Ta filozofia głosi równowagę miedzy duszą a ciałem, a także zakłada, że rzeczy, a w przypadku Kuchni Pięciu Przemian - jedzenie, mają swoją naturalną moc i energię i należy wykorzystywać ich naturalne właściwości. Ta wiedza pomocna jest także w przypadku celowego wychładzania i odświeżenia organizmu np. podczas upałów. W Kuchni Pięciu Przemian istnieje taki termin jak inizowanie, które w przeciwieństwie do jangizowania ma na celu zmniejszenie rozgrzewającego działania niektórych potraw lub zwiększenia ich właściwości odświeżających. Sprawdza się to szczególnie w diecie osób, które odczuwają zbyt duże ataki gorąca, są znerwicowane lub niespokojne. Wychłodzenie organizmu poprzez określone składniki lub potrawy, pomoże także w walce z upałem. Do produktów, które mają właściwości zmniejszające działanie rozgrzewające zalicza się: gotowany drób, koźlinę, baraninę, smażoną wołowinę. Warzywa również mają takie właściwości np. kapusta pekińska, ziemniaki, ogórki, cukinia. Zmniejszenie działania rozgrzewającego odbywa się także poprzez różne techniki gotowania np. blanszowanie i gotowanie razem ze schładzającym dodatkami takimi jak owoce tropikalne, algi, kiełki. Działanie wychładzające mają także owoce, zwłaszcza tropikalne oraz przyrządzane z nich soki. Pieczarki natomiast mają duże właściwości odświeżające potrawy, a dodatkowo czynią je lekkostrawnymi. Warto wprowadzić tego typu składniki i techniki do swojej diety, zwłaszcza podczas gorącego lata, lub wtedy, kiedy z innych przyczyn chcemy nieco wyciszyć nasz organizm. Oczywiście metoda gotowania wg. Kuchni Pięciu Przemian jest bardziej złożona niż codzienne gotowanie, więc osoby, które lubią eksperymentować w kuchni, dbają o zdrowie i nie boją się wyzwań, mogą spróbować zgłębić jej tajniki.

Oto kilka rad jak ochłodzić i odświeżyć swój organizm podczas upałów:

- pić co najmniej 1,5 litra wody, w tym napojów niesłodzonych np. naturalnych lemoniad na bazie wody, owoców np. z dodatkiem mięty, która ma silne odświeżające i chłodzące właściwości
- unikać napojów słodkich, gazowanych
- unikać potraw smażonych, a także tłustych grillowanych mięs oraz dodatków ciężkostrawnych, jak grzyby czy bakalie
- potrawy muszą być lekkie, bazować głównie na warzywach i owocach, te ostatnie doskonale wychładzają organizm, a dodatkowo zaopatrują organizm w płyny oraz zdrowe cukry dodające energii
- jeśli nie ma takich przeciwwskazań, należy jeść nabiał: maślankę, kefir, sery
- w swoim dziennym jadłospisie koniecznie trzeba uwzględnić lekkie zupy, które z pewnością dodadzą energii, a przy okazji nie będą obciążać organizmu
- unikać pikantnych przypraw, a także soli, która zatrzymuje wodę w organizmie i powoduje, że czujemy się spuchnięci i jeszcze bardziej ociężali

Zobacz nasze przepisy na NAPOJE - koktajle owocowe i warzywne, lassi, smothie, lemoniadę i wiele innych!

Źródło: Odżywianie według Pięciu Przemian, Barbara Temelie