Kuchnia koszerna

Czysta, zdrowa i świeża - to główne cechy kuchni koszernej, a często wręcz jej synonimy. Koszerna może być nie tylko potrawa żydowska, ale każda inna przyrządzona w myśl ściśle określonych zasad, nawet japońskie sushi. Obecnie kuchnia koszerna święci triumfy, a restauracje z koszernym jedzeniem coraz liczniej pojawiają się ulicach miast na całym świecie, również w Warszawie. Przykładem jest kawiarnia Tel Awiw, którą założyła Malka Kafka, gospodyni nowego programu emitowanego na antenie Kuchni.tv pt. Koszer macher, w którym poznany szereg przepisów na koszerne potrawy.

Kuchnia żydowska zaliczana jest do głównych kuchni międzynarodowych i jest kuchnią bardzo złożoną gdyż widoczne są w niej wpływy innych kultur. Wiąże się to z rozproszeniem społeczności żydowskich na całym świecie i przejmowaniem przez nie cech lokalnych kuchni. Ogólnie kuchnię żydowską można podzielić na trzy odmiany: kuchnię Żydów z Bliskiego Wschodu, podobną do kuchni arabskiej, kuchnię Żydów sefardyjskich, która przyjęła wiele cech kuchni iberyjskich oraz kuchnię Żydów askenazyjskich, która posiada cechy kuchni polskiej, niemieckiej i rosyjskiej. Kuchnia żydowska charakteryzuje się mnogością zimnych przekąsek, co wynika z tradycji przygotowywania dań przed szabatem, w czasie którego nie powinno się ani gotować, ani rozpalać w piecu. Wiele dań powstawało przez adaptację miejscowych przepisów kulinarnych do nakazów religii mojżeszowej. W kuchni żydowskiej wykorzystuje się często przyprawy, takie jak gałka muszkatołowa, goździki, szafran czy kminek. Często używa się cebuli i czosnku, tłuszczu drobiowego, który zastępuje smalec, cukru lub miodu. Wiele potraw kuchni żydowskiej wpisało się na stałe do kuchni innych narodów. Dania, takie jak karp po żydowsku, chałka, maca czy strudel znane są chyba wszystkim Polakom.

Jedną z cech przepisów kuchni żydowskiej jest przestrzeganie podstawowych zasad koszerności – używania produktów z dozwolonych zwierząt, nie łączenia mleka i mięsa i zakazu spożywania krwi. Nie każda jednak restauracja oferująca kuchnię żydowską jest koszerna, wręcz przeciwnie - w Polsce prawie wszystkie są niekoszerne, bazują jedynie na tradycyjnych przepisach Żydów aszkenazyjskich. Religijni Żydzi oraz osoby, które uważają, że koszerna dieta jest sposobem na zdrowe, pełne duchowego znaczenia odżywianie, a nawet życie, traktują koszerność znacznie poważniej i kompleksowo. Tak traktowana koszerność nie musi mieć nic wspólnego z kuchnią żydowska. Koszerność wynika z religijnego podziału pokarmów na koszerne – czyste (dozwolone) i trefne – nieczyste (zakazane). Koszerne potrawy to te, które przyrządzane są w zgodzie z kaszrutem, czyli według zasad zapisanych w Torze, interpretowanych przez rabinów. Kaszrut mówi nie tylko o tym jakie produkty można jeść, ale także jak je przyrządzać. Zasadności podziału na czyste i nieczyste należy również szukać w przestrzeganiu higieny w warunkach pustynno – tropikalnych. Oddzielanie poszczególnych produktów żywnościowych gwarantowało ochronę ich przed psuciem. Kuchnia koszerna wyklucza użycie mięsa niektórych zwierząt, niektórych ryb i owadów, krwi oraz łączenia mięsa z mlekiem. Mięso musi pochodzić ze zwierząt hodowlanych. Nie można jeść mięsa zwierząt drapieżnych. Mogą to być jedynie zwierzęta parzystokopytne i przeżuwające, dlatego nie jada się wieprzowiny. Nie jada się także owoców morza, a ryby muszą mieć łuski. Zwierzę musi być także zabite w humanitarny sposób podczas rytualnego uboju zwanego szechitą. Koszerności potraw strzeże maszigijach - strażnik koszerności wybierany przez rabina. Jest to osoba religijna, która nie tylko stosuje zasady koszerności w kuchni, ale także w życiu. Istnieje lista produktów koszernych, która w Polsce powstaje pod nadzorem Naczelnego Rabina Polski, Michaela Schudricha. Co ciekawe, wśród produktów które się na niej znajdują, oprócz produktów typu suszone owoce, ryż, kasze, różnego rodzaju zioła i mięsa, są również produkty typu Coca Cola, batoniki Kitkat, czy lody Magnum.

Madonna pije wino z Kanny, Bono je sushi certyfikowane przez rabinów, Donald Trump umawia się na biznesowe lunche w jednej z koszernych restauracji na Manhatanie, Steven Spielberg, Kate Moss, Sasha Baron Cohen też jedzą koszernie. Koszerność stała się w wielu środowiskach modą i oznaką intelektualnych poszukiwań. Malka Kafka w swoim programie pt. Koszer macher odkrywa przed widzami tajemnice kuchni koszernej.