Dania międzynarodowe

Każde państwo, region, a czasem nawet mała miejscowość specjalizują się w określonych potrawach, spotykanych tylko na danym terenie i nigdzie indziej. Są jednak potrawy, które osiągnęły status dań uniwersalnych i międzynarodowych, znanych w każdym niemal zakątku naszego globu. Do nich należy zaliczyć popularną pizzę, makaron czy słynne lody. O tych właśnie potrawach opowiada nowa seria emitowana na antenie Kuchni.tv Cały świat je…. Z niej dowiemy się, na czym polega fenomen tych globalnych smakołyków.

Produkty takie jak pizza, makaron, lody, kanapki czy sushi są znane od wieków. Ostatnimi laty zyskały miano potraw globalnych, spotykanych i spożywanych absolutnie w każdym miejscu na ziemi. Każde z tych charakterystycznych dań ma swoje korzenie w określonych kuchniach świata np.: sushi w japońskiej, pizza we włoskiej, ale wariacje na ich temat inspirowane są także kuchnią lokalną kraju w jakim się pojawiają oraz smakami do jakich przywykli jego mieszkańcy. Dlatego też tradycyjny, wyjściowy skład tychże potraw często zmienia się, powstają nowe kombinacje. Obok tradycyjnej pizzy margherity pojawia się pizza hawajska z dodatkiem ananasa, a tradycyjne japońskie sushi coraz częściej zawiera elementy z innych kuchni świata np: europejskiej. Cechami, które pozwoliły tym daniom osiągnąć szczyt popularności są: szybkość przygotowania, łatwość konsumpcji oraz niezbyt wysoka cena. Kolejną ważną zaletą tychże potraw jest ich ogólna dostępność. Spotkamy je nie tylko w bardziej ekskluzywnych restauracjach, gdzie przyrządzane są z najlepszej jakości składników na bazie nowatorskich, ale też tradycyjnych receptur, ale także w drobnych barach ulicznych gdzie funkcjonują najczęściej pod nazwą fast food. Zabiegani przechodnie, których właśnie dopadł głód, bez większych problemów mogą się w nich szybko posilić konsumując jedno z ulubionych wyżej wymienionych dań. Poza smakiem i popularnością, potrawy te niosą ze sobą bogatą historię oraz szereg aspektów kulturowych i socjologicznych związanych z miejscami, w których powstały oraz tymi, do których dotarły i gdzie zmieniły nieco swoje oblicze.

Lody – Początki deseru lodowego sięgają starożytności. Już wtedy wynaleziono podziemne lub skalne chłodnie, aby móc przechowywać zmrożony deser, który początkowo miał formę zwykłego śniegu. Tak właśnie było w starożytnych Chinach, Persji, Mezopotamii, Grecji czy Rzymie. Chińczycy uważani są za wynalazców lodów. Ich metodą na poprawienie smaku zwykłego śniegu było dodawanie do niego cukru lub innych słodkich substancji. Grecy natomiast serwowali rożki wypełnione śniegiem i polane miodem. W nowożytnej Europie lody pojawiły za sprawą słynnego podróżnika - Marco Polo, który podczas swoich wypraw do Chin poznał metodę i sposób tworzenia tego wspaniałego deseru. Lody natychmiast pojawiły się na dworze włoskim, a później, jak głosi legenda, za sprawą Katarzyny Medycejskiej poślubionej Henrykowi II zawędrowały do Francji. Lody najbardziej zbliżone konsystencją do wytwarzanych obecnie, zaczęły być produkowane na przełomie XV i XVI wieku we Włoszech. Początkowo były towarem deficytowym, zamawianym na specjalne okazje i jedynie bogaci mogli sobie na ten przysmak pozwolić. Zazwyczaj serwowano je na dworach królewskich. Około 1930 roku zaczęła się produkcja lodów na szeroką skalę. W drugiej połowie XX wieku maszyny do ich produkcji były już udoskonalone i tańsze, dlatego też nasz ulubiony deser zyskał na popularności. Obecnie wiele krajów szczyci się wynalezionym właśnie przez siebie deserem lodowym. Na prowadzenie w produkcji lodowych przysmaków zdecydowanie wysuwają się Włosi, a włoskie gelaterie prześcigają się w smakach i kompozycjach lodowych. Oprócz lodów popularne są tu też granity - mocno zmrożone soki owocowe. Należy dodać, że największymi producentami maszyn do lodów są również firmy włoskie. Stany Zjednoczone, gdzie przemysł lodziarski rozwijał się od XVIII wieku również mają się czym pochwalić - tam właśnie powstało tzw. lodowe sundae, czyli bardzo kobiecy deser lodowy z jedną kulką lodów zanurzoną w różnych polewach lub syropach z dodatkiem bitej śmietany lub likieru. Deser zazwyczaj zwieńczony jest kandyzowaną wisienką. Francuzi z kolei specjalizują się w lodowych sorbetach, a popisowym deserem jest sorbet lodowy z dodatkiem słynnego likieru z czarnych porzeczek - Cassis.

Kanapki – Jak wiadomo podstawą kanapek jest pieczywo, bez którego ta słynna przekąska by nie powstała. Dawniej jeszcze przed jej wynalezieniem, chleb serwowany był jako dodatek do mięs, zup, ale także jako zagęszczacz do dań. Części starego i twardego chleba w wiekach średnich służyły jako talerze, na których serwowano potrawę. W trakcie posiłku chleb nasiąkał i tym samym był gotowy do spożycia. Na chlebie podawano też paski mięsiwa, co także było punktem wyjścia dla przyszłych kanapek. W wieku XVIII, czwarty hrabia Sandwich, John Montagu, którego uznaje się za ojca słynnych sandwiczy, bazując na wszelkich podpatrzonych sposobach konsumowania dań z wykorzystaniem chleba, wpadł na pomysł stworzenia szybkiej przekąski, którą można zabrać ze sobą, łatwo skonsumować bez użycia sztućców, a dodatkowo zaspokoić nią głód. Początkowo kanapki konsumowała jedynie arystokracja, ale z czasem z racji tego, że był to bardzo prosty w przygotowaniu posiłek, którego podstawą był chleb, a tego nawet w ubogich domach nie mogło zabraknąć, kanapki stały się też posiłkiem klasy robotniczej. Przekąska była coraz bardziej popularna w Europie, a pod koniec XIX wieku trafiła także poza jej granice, m.in. do USA. Zrodziła się moda na komponowanie rozmaitych wersji kanapek z przeróżnymi dodatkami oraz z wykorzystaniem wszelakich gatunków pieczywa. Na idei kanapki właśnie wzorowane są popularne hamburgery czy hot-dogi. Ponadto każdy kraj ma także swoje własne przepisy na tą szybka przekąskę. Włosi serwują panini czy bruschetty, Francuzi słynne grzanki croque monsieur, Amerykanie trójkątne, przekładane rozmaitymi farszami kanapki klubowe.

Pizza – Ta potrawa ma niezwykle bogatą historię sięgającą jeszcze starożytności, a pierwsze wzmianki o użyciu nazwy „pizza” pojawiły się jeszcze w średniowieczu. Początkowo była to potrawa ubogich, którą można było bardzo szybko przyrządzić i się nią posilić. Ten płaski, upieczony kawałek ciasta, przyrządzonego na bazie mąki i wody, serwowano z dodatkami jakie tylko w danym domostwie były dostępne, więc nie obowiązywała też żadna konkretna receptura. Dopiero od XVII wieku pizza włoska zaczęła przypominać pizzę współczesną. Zaczęto dodawać coraz więcej składników, a pizza powoli zyskiwała miano narodowego dania włoskiego. W wieku XIX, neapolitański kucharz przyrządził na cześć królowej Margherity of Savoy, pizzę margheritę, której podstawowymi składnikami był ser mozzarella – po raz pierwszy wykorzystany do przygotowania pizzy, sos pomidorowy oraz bazylia. Kolory składników miały symbolizować włoską flagę. Z czasem pizza przybierając najrozmaitsze formy i smaki pojawiła się w innych kuchniach świata, a w wieku XX jej popularność zyskała apogeum. Do sukcesu tej potrawy przyczynili się też licznie emigrujący z kraju Włosi, którzy bazując na swoim kulinarnym dziedzictwie otwierali w nowych krajach liczne restauracje, w tym także pizzerie. Pizza zaczęła też ulegać wpływom innych kuchni i zyskiwać nowe smaki. Powstały pizze, których bazą było tradycyjne włoskie ciasto, lecz farsz komponowany był ze składników najbardziej charakterystycznych dla danego kraju. Tak powstały pizza hawajska z ananasem, australijska tzw. australiana z sadzonym jajkiem i bekonem czy pizza indyjska z wykorzystaniem składników typowych dla kuchni indyjskiej czyli sera – paneer, warzyw oraz klasycznych indyjskich przypraw. Ponadto ciasto do pizzy wykorzystywane jest także w szeregu innych dań np: nadziewanych pierogów – calzone czy rolowanych kanapek - stromboli.

Seria Cały świat je… pokazuje aspekty społeczne, ekonomiczne, kulturowe, naukowe i psychologiczne "globalnych" potraw. Każde z tych dań pozwala nam poznać fascynujące miejsca i różne sposoby życia, od krajów gdzie się narodziły, po te, w których zostały zaadoptowane. Program odkrywa sekrety związane z tym popularnym jedzeniem: Kto pierwszy zjadł kanapkę? Jakie było pierwsze sushi? Jak frytki opanowały cały świat? Jaka jest naprawdę tradycyjna pizza?